"BUMBU" .. CZYLI  CO JADAJĄ INDONEZYJCZYCY.

Bum, bum, bum... Indonezja. Godzina 7 rano. Bum,bum, bum..  Jak Indonezja długa i szeroka  głuchy dźwięk bum, bum, bum. rozlega się po wsiach i w zaułkach miast i miasteczek. To Indonezyjskie matki, żony i kochanki tłuką w drewnianych moździerzach pastę . "bumbu". Gdy jestem pytany o kuchnię indonezyjską jestem "w kropce". Większość rodaków nie ma pojęcia, że Indonezja to ogromny kraj, liczący 240mln mieszkańców i położony na 16tys wysp.

Z miasta Banda Aceh w zachodniej Sumatrze  do Jayapura na wschodzie Nowej Gwinei jest w linii powietrznej 5500km. Szalona różnorodność kuchni, smaków i aromatów  i na tak wielkim terytorium jest zatem oczywista. Ale w gastronomii jest 5 czynników dających Indonezji "wspólny mianownik gastronomiczny". Po pierwsze pasty bumbu. Bez pasty "bumbu" nie obędzie się większość Indonezyjskich dań. Papryczki chili, aromatyczny galangal , trawa cytrynowa, orzeźwiająca zielona  kolendra, migdały, pasta krewetkowa , liście kaffiru - to tylko niektóre składniki past bumbu. Każda restauracja , hotel , gospodyni domowa ucierają setki rodzajów pachnących past, które następnie służą do marynowania, smażenia, duszenia , gotowania większości dań.  Inne pasty służą do dań z ryb, inne do drobiu a jeszcze inne do warzyw. Są też pasty przygotowywane tylko do konkretnych dań. Drugim czynnikiem "wspólnego mianownika" są sambale. Te z kolei uciera się w kamiennych misach zwanych "ulekan". Kamiennym tłuczkiem rozciera się zielone lub czerwone papryczki, cebulki szalotki, czosnek, i . wiele innych składników gdyż sambali jest również wiele , wiele rodzajów, od bardzo ostrych, tylko dla "zawodowców" aż po wersje soft , dla delikatnych Europejczyków. Intensywny aromat past "bumbu" i sambali łagodzony jest przez trzeci powszechny składnik kuchni indonezyjskiej : mleczko kokosowe.

Dzień w dzień Indonezyjczycy zużywają "ocean mleczka". Żaden inny kraj na świecie nie zużywa takiej ilości mleczka kokosowego. Na mleczku gotuje się zupy, dusi się owoce morza i warzywa oraz przygotowuje się indonezyjskie curry , które oprócz nazwy nie ma niczego wspólnego z indyjskim proszkiem curry. Indonezyjskie curry ( ind. Kari ) to kwintesencja bogactwa smaków całego Orientu. Ryby, skorupiaki lub mięso duszone są w pastach bumbu, w mleczku kokosowym z dodatkiem mnóstwa galangalu, słodkiej bazylii, liści kaffiru, korzeni tumeriku, cukru palmowego, kolendry i przyprawy ketjap manis. Dania kuchni chińskiej wydają się przy tym bogactwie smaków i aromatów .. bez wyrazu. Ketjap manis to przyprawa znana tylko i wyłącznie w Indonezji. Jest to gęsty słodkawy sos uzyskiwany z fermentowanej soi i orzeszków. Jest on czwartym wspólnym czynnikiem kuchni indonezyjskiej. Nadaje wielu daniom niepowtarzalny , typowy indonezyjski smak. Piątym "wspólnym mianownikiem" gastronomii największego archipelagu świata są .. orzechy. W naszych sklepach dostępne są 3-4 gatunki orzechów, konsumowane jako chrupki lub dodatek do deserów. Na bazarze w Denpasar, na rajskiej wyspie Bali można dostać oczopląsu od ilości gatunków orzechów wyłożonych w wielkich jutowych worach. Tłuczone orzechy to dodatek do wielu dań a słynny "dip" orzechowy podawany do szaszłyczków satay to kwintesencja bogactwa smaków gastronomii indonezyjskiej. Sataye (różnego rodzaju szaszłyczki)  oraz Nasi Goreng (smażony z sosem ketjap manis i różnymi dodatkami  ryż ) to dwa dania, które można dostać na całym gigantycznym archipelagu, od zachodniej Sumatry poprzez Jawę, Bali, Celebes i wszystkie "wyspy korzenne" aż po dziką Nową Gwineę, której zachodnia część należy do Indonezji.

Przy użyciu składników "z klamry wspólnego mianownika" Indonezyjczycy wyczarowywują niewiarygodną różnorodność dań. Sumatra słynie z kuchni typu "Padang", gdzie 10 - 20 mini dań serwowanych jest z dodatkiem bardzo ostrych sosów, Jawa to ojczyzna klasycznej kuchni indonezyjskiej i potrzeba wydawnictwa wielkości encyklopedii aby opisać jej kuchnię, kuchnia Borneo i Celebesu w wielu aspektach podobna jest to tajskiej i malajskiej a kuchnia Bali to .. najbardziej wysublimowana kuchnia świata ! Bali to cudowna rajska wyspa o niesłychanie oryginalnej hinduistycznej kulturze. To wyspa pięknych plaż, oszałamiających krajobrazów , wiecznej wiosny i wspaniałej , subtelnej kuchni. Chyba tylko Balijczycy potrafią w tak artystyczny sposób zaserwować dania. Na dodatek najwspanialsze na całym świecie owoce morza można zjeść właśnie na Bali.

Podróżowałem po całym świecie. Dania seafood wszędzie są dobre, bo nawet najgorszemu kucharzowi trudno jest zepsuć dania ze skorupiaków czy ryb. Jednakże najwspanialsze dania z owoców morza jadłem na Bali na słynnej plaży Jimbaran, gdzie co wieczór kilkadziesiąt grill barów serwuje w koszach ryby, krewetki, lobstery, kraby marynowane w pastach bumbu i grillowane na... łupinach z orzechów kokosowych. To jest kulinarne mistrzostwo świata, absolutna rewelacja!

Każdemu turyście, który zawita do Indonezji z krótszą lub dłuższą wizytą gorąco polecam zjeść tam pożegnalną kolację. Kosz grillowanych owoców morza z Jimbaran na długo pozostanie w pamięci powodując, że od tego momentu opanowani będziemy.. chęcią powrotu i doznania ponownej kulinarnej rozkoszy na plaży Jimbaran. Bum, bum, bum .. Czy to jawa czy sen? Znowu jestem w Indonezji?  Nie to w Warszawie tłuką pasty bumbu albowiem  jest już w Polsce pierwsza restauracja indonezyjska, gdzie można skosztować całe to bogactwo smaków dalekiego Wschodu łącznie z daniami z rajskiej Bali.

Bali to prawdziwie rajska wyspa, jedna z najpiękniejszych na świecie. Odwiedzając daleki Orient, ciepłe południowe morza i Bali, można zakochać się w tej wyspie tak bardzo, że jej cząstkę zechce się zabrać i przenieść do chłodnej Warszawy. Tak się też stało. Znany Podróżnik Witold Gawlikowski zapragnął mieć Bali w Stolicy, i oto na rogu ulicy Jasnej i Świętokrzyskiej wyczarował Galerię Bali - gdzie sztuka i kuchnia Indonezji stały się dostępne dla koneserów Orientu.

Kuchnia Bali jest, jak i reszta tej cudownej wyspy, unikalna i wyrafinowanie niepowtarzalna. W Galerii Bali kuchnię prowadzą prawdziwi i jedyni w Europie balijscy kucharze - Mistrzowie Sztuki Kulinarnej - a ich specjalność to mule, kraby, homary, egzotyczne ryby, krewetki, dania z prawdziwego grilla i egzotyczne zupy. Zapraszamy na świeży seafood prze cały tydzień.

Galeria Bali & Buddha Club

ul.Jasna 22 (róg Świętokrzyskiej)
00-054 Warszawa
tel. 0048 22 828 67 71
0 502 907 002
[email protected]
www.galeriabali.pl